Akıllı sözleşme nedir? Akıllı sözleşmeler, iki taraf (genellikle alıcı ve satıcı) arasındaki işlemleri kolaylaştırmak için kodla yazılmış kendi kendine yürütülen sözleşmeler veya talimat setleridir.
Bir bilgisayar bilimcisi, hukuk uzmanı ve kriptograf olan Nick Szabo, 1994 yılında akıllı sözleşmeler fikrini ortaya attı. Tanımına göre, akıllı sözleşmeler, bir sözleşmenin şartlarını yerine getiren bilgisayarlı işlem protokolleridir. Szabo özellikle, türev ve tahvil gibi varlıklar için de bir sözleşmenin yürütülülebileceğini ortaya atmıştı. Szabo'nun konsepti, Ethereum'un 30 Temmuz 2015'te piyasaya sürülmesiyle gerçeğe dönüştü ve herkesin sözleşmeleri kod olarak yazmasına ve bir blok zincirinde saklaması için ortam sağladı.
Blockchain'de Akıllı Sözleşmeleri Kullanma
Akıllı sözleşmeler kodlanmış, otomatikleştirilmiş ve merkeziyetsiz olduğundan, bu, işlemlerin insan tarafından yönetilen sözleşmelere kıyasla daha hızlı, daha ucuz ve en önemlisi düşük hata ve sabit oran ile çalışmasını sağlar.
Akıllı bir sözleşme, kodu veritabanında depolamak için blok zincirini kullanır. Koddaki koşullar yerine getirilirse, akıllı sözleşme, içine kodlanmış talimatları yürütür. Örneğin, Cüzdan D NFT C'yi teslim alırsa, Cüzdan A'dan Cüzdan B'ye 100 USDT göndermesi için şöyle bir kod dökümü ortaya çıkarabiliriz: "IF contains … THEN transfer from to ”
Akıllı Sözleşmelerin Özellikleri
Akıllı Sözleşmelerin amacı, genel giderleri azaltmak, işlemleri doğrulamak ve üçüncü bir tarafa ihtiyaç duymadan işlemleri gerçekleştirmektir. Akıllı Sözleşmelerin genellikle birkaç özelliği vardır:
- Sözleşmenin koşulları veya gereksinimleri karşılandığında Kendi Kendini Yürütme. (Self-Executing)
- Kimsenin blok zincirinde programlanmış olanı değiştirememesini sağlayan Kurcalamaya Karşı Koruma özelliği. (Tamper-Proof)
- Otonom ve otomatik olmasından dolayı Kendi Kendini Zorlama özelliği. (Self-Enforcing)
Hayatımızdaki Akıllı Sözleşmeler
Bir "akıllı sözleşme"nin en basit örneği, bir otomat olabilir. Makineye para attığınızda ve içecek için bir düğmeye bastığınızda içecek size gelir ve para üstü varsa otomatik olarak size verilir. Bu, içecek otomatı “sözleşmesinin” kendi kendini zorunlu kıldığını gösterir, çünkü paranızı yatırdığınızda, daha fazla insan müdahalesi olmadan sizin için bir içecek dağıtır.
Üstelik istediğiniz içeceği de seçebilirsiniz ve doğru miktarı öderseniz doğru içeceği alırsınız. Bunların hepsi bir baskılı devre kartına programlanmıştır, yani donanım biçimindeki koddur. Kod ve sözleşme, makinedeki mekanik bir cihaz tarafından yürütülür.
Bu örneği marketten bir içecek satın almakla karşılaştırın. Para üstünü yanlış alma şansınız olabilir veya kasiyer yanlış ürünü sisteme girmiş olabilir ve bu da envanter sayımında sorunlara yol açabilir. Kasiyer öğle tatilinde veya hasta olabilir veya işe yeni başladığı için aldığınız ürünün özel kodunu bilmiyordur, bu da işlemi tamamlamanızı ciddi şekilde engeller.
Otomatlar perakende ve dağıtımda devrim yarattı ve başlı başına bir endüstri haline geldi. Otomatlar ilk piyasaya sürüldüğünde, tamamen mekaniktiler ve bir madeni paranın ağırlığını mekanik olarak ölçerek çalışıyorlardı. Sonra bilgisayar çağında, baskılı devre kartları norm haline geldi. Blockchain, yeni nesil “otomat makineleri” inşa ediyor.
Akıllı Sözleşmelerin Avantajları
Akıllı sözleşmeler, 3. partinin katılımını ortadan kaldırdığı için,, günün sonunda iki varlığın akıllı sözleşmede yazılı kurallara veya kodlara dayalı olarak para, mülk, hisse veya değerli diğer şeylerin değişimi gibi herhangi bir anlaşmayı gerçekleştirebileceği bir ortam yaratır.
Akıllı sözleşmenin hüküm ve koşulları şeffaf, görünür ve güvenilir taraflarca erişilebilir olduğundan, sözleşme koda yazıldıktan sonra anlaşmazlıkları önleyecektir.
Akıllı Sözleşmelerden yararlanan sektörler
Akıllı Sözleşmelerin potansiyel uygulaması birkaç endüstride kullanılabilir.
En belirgin fayda finans sektöründedir. Finansal işlemler; kredileri, oranları, takasları ve ödemeleri yönetmek için halihazırda elle hazırlanan sözleşmeleri kullanmaktadır. Vadeli işlemler, takaslar, opsiyonlar ve fark sözleşmeleri gibi çok sayıda finansal ürün, doğası gereği birer sözleşmedir. Bu sözleşmelerde, insanların düğmelere basma veya diğer idari ve mekanik işlemleri yapma ihtiyacını ortadan kaldırmak, maliyetleri ve hataları azaltacaktır ve kod iyi yazılmışsa temerrüt veya sahtekarlık olasılığı neredeyse ortadan kaldırılabilir.
Sağlık sektöründe akıllı sözleşmeler, hastaların bakıcıların Elektronik Sağlık Kayıtlarına (electronic-Health Records / eHR) erişmesine olanak tanıyabilir. Elektronik sağlık kayıtlarına erişim, geleneksel kağıt destekli kopya tutma yöntemine kıyasla daha kolaydır, ancak elektronik kayıtların zayıf yönü güvenliktir. Ancak eHR ile bakım verenler, hasta tarafından erişim sağlandıktan sonra hastanın bilgilerine erişebilir ve hastanın mahremiyeti blok zinciri teknolojisi ile korunur.
Akıllı Sözleşmeler, mağazacılıkta olduğu kadar lojistikte de kullanılabilir. Sevkiyat veya mallar bir varış noktasına ulaştığında, akıllı sözleşme, tüm imzalar toplandıktan sonra faturaları, teslimat siparişlerini serbest bırakmak ve onayları yönetmek için ayarlanabilir.
Akıllı Sözleşmelerin geleceği
Blockchain teknolojisi gelişmeye devam ettikçe, akıllı sözleşmelerin artan kullanımı, işletmeleri yönetme veya taraflar arasındaki anlaşma şeklimizi de değiştirecek. Akıllı sözleşmeler DeFi (merkeziyetsiz finans)'ıntemelini oluşturur, merkezi bir yönetime ihtiyaç duymadan finansal hizmetlerin sağlanması anlamına gelir.
Tıpkı Ethereum gibi, akıllı sözleşme platformları, Blockchain teknolojisinin yeteneklerine katkıda bulunmaya devam ederse, ndaha öce avukatlar ve idari çalışanlar tarafından gerçekleştirilen rolleri dolduran akıllı sözleşme örnekleri görebileceğiz. Ve hayatımızda dijitalleşen şeylerin sayısı arttıkça (dijital para, dijital etiketleme, dijital varlıklar, NFT'ler, dijital kimlik), akıllı sözleşmelerin sürekli büyüyen bir uygulama alanı olacaktır.
Gelecek, merkeziyetsiz finansta mı? DeFi platformlarından ETH, ATOM, DOT, WAN ve diğer tokenlere yatırım yapmak için Huobi'ye kayıt olun Akıllı sözleşme platformlarından Ethereum ve diğer jetonlara yatırım yapmak. Yeni kullanıcılar Hoş Geldin Bonusumuzla $300 değerinde ödül kazanabilir! Hesabınızı bugün açın>>
